A. Đôi nét về nội dung tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa
1. Tác giả
- Tiểu sử
+ Nguyễn Minh Châu (1930-1989),
ông sinh ra ở Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An.
+ Năm 1945 ông đã tốt nghiệp trường Kỹ
nghệ Huế.
+ Năm 1950 ông gia nhập Quân đội và
tham gia học trường Sĩ quan lục quân Trần Quốc Tuấn.
+ Từ năm 1952 cho đến năm 1958 ông làm
việc tại Sư đoàn 320.
+ Năm 1962 ông công tác tại báo tạp
chí Văn nghệ Quân đội.
+ Năm 1972 ông là thành viên của Hội
nhà văn Việt Nam.
- Sự nghiệp về văn học
Phong cách của ông chính là phong cách tự sự
với triết lí đậm nét.
- Vị trí, tầm ảnh hưởng của tác giả
Cây bút văn xuôi rất tài năng của văn học
Việt Nam thời hiện đại. Trước những năm tám mươi, ông thường sáng tác theo
khuynh hướng sử thi thiên về trữ tình, lãng mạn. Sau đó, ông chuyển sang những
cảm hứng thế sự với những vấn đề đạo đức và triết lý nhân sinh.
Là một người mở đường tinh anh, cây bút
tiên phong trong văn học nước ta thời kì
đổi mới.
2. Tác phẩm
a, Hoàn cảnh tác phẩm ra đời
Truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài
xa được tác giả Nguyễn Minh Châu sáng tác năm 1983, in lần đầu trong tập
truyện “Bến quê” 1985, sau đó được tác giả lấy làm tên chung cho tuyển tập truyện
ngắn in vào năm 1987.
Câu chuyện đã kể lại chuyến đi thực tế của
một nghệ sĩ nhiếp ảnh gia và những chiêm nghiệm rất sâu sắc của ông về nghệ thuật
và cuộc đời.
b, Bố cục
- Phần 1: từ
đầu cho đến "cố níu giữ ở chơi thêm vài bữa"
+ Mở ra phát hiện thứ nhất của nhân vật
Phùng.
- Phần 2: từ
“Ngay lúc ấy” cho đến “chiếc thuyền lưới vó đã biến mất”
+ Mở ra phát hiện thứ hai của nhân vật
Phùng
- Phần 3: Phần
còn lại
+ Câu chuyện của một người đàn bà hàng
chài và những thức tỉnh của nhân vật Phùng.
c, Ý nghĩa của nhan đề tác phẩm:
Đây là 1 nhan đề mang một ý nghĩa biểu tượng,
hé mở ra tình huống và thể hiện được chủ đề của tác phẩm. Với 2 tầng nghĩa:
Tầng nghĩa thứ nhất đó là“Cái đẹp tuyệt đỉnh
của ngoại cảnh”: Hình ảnh 1 cánh buồm nhòa mờ trong một màn sương huyền ảo của
buổi sớm mai trên biển xa. Vẻ đẹp hài hòa và toàn bích như trong “một bức tranh
bằng mực tàu của một danh họa thời cổ” khiến người nghệ sĩ xúc động như vừa được
“khám phá thấy những chân lý của sự toàn thiện, khám phá thấy được cái khoảnh
khắc trong ngần của tâm hồn”.
Dẫn đến tầng nghĩa thứ 2 đó là đằng sau vẻ
đẹp tuyệt diệu ấy lại là cuộc sống của những người dân chài đã bị giam cầm bởi
đói nghèo tăm tối và bạo lực gia đình. -> sự đối lập giữa ngoại cảnh và những
hiện thực cuộc sống.
Ý nghĩa về cách nhìn của cuộc sống: Không
phải bao giờ cái đẹp cũng sẽ tồn tại song song được với cái thiện, không phải
là cái bên ngoài lúc nào cũng thể hiện được bản chất bên trong và muốn hiểu
đúng về 1 con người, hiểu cuộc sống cần có một cái nhìn thấu đáo, đa chiều và
sâu sắc ở nhiều góc độ.
d, Giá trị về nội dung
Từ câu chuyện về một bức ảnh rất nghệ thuật
và sự thật cuộc đời đằng sau một bức ảnh, truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa đã
mang đến một bài học đúng đắn nhất về cách nhìn nhận cuộc sống và con người: một
cách nhìn đa diện hơn, nhiều chiều chứ không thể đánh giá con người và sự vật
qua vẻ bề ngoài của nó.
Đồng thời, câu chuyện trong bức ảnh nghệ
thuật cũng đã đặt ra một vấn đề về nghệ thuật cho người nghệ sĩ. Đó là không
nên nhìn cuộc sống qua một lăng kính màu hồng mà cần phải lăn xả vào trong hiện
thực để nhìn nhận nó một cách đúng đắn. Phải rút ngắn về khoảng cách giữa cuộc
sống và nghệ thuật, trả nghệ thuật về đúng với ý nghĩa thực vốn có của nó.
e. Giá trị về nghệ thuật
Nghệ thuật xây dựng tình huống truyện rất độc
đáo: Tác giả đã dựng nên một tình huống nghịch lí giữa hình ảnh của con thuyền
khi còn ở ngoài xa với con thuyền lúc đến gần để tạo ra tình huống và nhận thức
cho nhân vật của mình, cũng là dành cho người đọc.
Cách khắc họa nhân vật, cốt truyện hấp dẫn
kết hợp với ngôn ngữ được sử dụng rất linh hoạt, sáng tạo góp phần làm nổi bật
lên chủ đề tư tưởng của tác phẩm
Giọng điệu: chiêm nghiệm, suy tư và trăn trở
phù hợp với tình huống nhận thức. Đồng thời cũng làm nên những nét đặc trưng
trong phong cách nghệ thuật của tác giả Nguyễn Minh Châu
Xem thêm: Phân Tích Nội Dung Tác Phẩm Rừng Xà Nu - Nguyễn Trung Thành.
Subscribe by Email
Follow Updates Articles from This Blog via Email
No Comments