* Hoàn cảnh ra đời tác phẩm:
- Truyện ngắn Rừng xà nu được viết vào năm 1965 , là tác phẩm nổi tiếng nhất trong số tất cả các sáng tác của Nguyên Ngọc viết trong những năm tháng kháng chiến chống lại đế quốc Mĩ.
* Tóm tắt
Sau ba năm đi tham
gia"lực lượng", Tnú trở về thăm làng. Bé Heng gặp anh ở con nước lớn để
dẫn anh về. Trên con đường cũ, hai cái dốc, rừng lách chằng chịt những hố
chông, hầm chông, những giàn thò sắc lạnh. Mặt trời chưa kịp tắt thì anh về đến
làng. Cụ Mết già làng và bà con dân làng reo hò mừng rỡ. Cụ Mết đưa anh về nhà
mình ăn cơm. Từ nhà Rông vang lên một hồi ba tiếng mõ dài, cả lũ làng cầm đuốc
và kéo tới nhà cụ Mết gặp Tnú. Có ông bà già, nhiều trai tráng và cả lũ con
gái. Đông nhất thì là lũ trẻ con. Có cả cô Dít, em gái Mai, nay đã là bí thư
chi bộ kiêm chính trị viên xã đội. Ai cũng muốn mình ngồi gần anh Tnú. Dít thay
mặt lũ làng xem giấy có chữ kí của chỉ huy cho phép Tnú về thăm làng một đêm.
Quanh bếp lửa rộn ràng lên: 'Tốt lắm rồi!" "Một đêm thôi, mai lại phải
đi rồi, ít quá, tiếc quá". Rồi cụ Mết kể lại cuộc đời của Tnú cho lũ làng
nghe. Tiếng nói vang lên rất trầm. Anh Xút bị giặc Pháp treo cổ, bà Nhan đã bị
giặc chặt đầu, nó và em Mai đi vào rừng để nuôi anh Quyết cán bộ. Anh đã dạy nó
học chữ. Nó học chữ thì hay quên nhưng đi rừng và làm liên lạc thì đầu nó sáng
lạ lùng. Nó vượt thác, xé rừng mà lọt qua tất cả vòng vây của giặc. Một lần Tnú
vượt thác Đắc Nông thì bị giặc bắt lại, bị tra tấn, bị giặc đày đi ra Kông Tum.
Ba năm sau, Tnú vượt ngục để trốn về, lưng đầy thương tích. Tnú đọc lá thư tuyệt
mệnh của anh Quyết gửi cho người dân làng Xô Man trước khi anh tử thương. Tnú
đi bộ lên trên núi Ngọc Linh và đem về một gùi đá mài. Đêm đêm cả làng Xô Man
thức để mài vũ khí. Thằng Dục chỉ huy cả đồn Đắc Hà đưa lũ ác ôn về vây ráp
làng. Cụ Mết và trai tráng lánh vào trong rừng, bí mật bám theo quân giặc. Bọn
giặc đã ra tay giết chết mẹ con Mai. Tnu tay không đã nhảy ra cứu vợ con, Tnú bị
giặc bắt. Chúng lấy nhựa xà nu đốt cháy mười ngón tay của anh. Cụ Mết và 10
thanh niên từ trong rừng xông ra, dùng mác, và rựa chém chết tất cả 10 tên ác
ôn. Thằng Dục ác ôn và xác lũ lính chất ngổn ngang quanh đống lửa xà nu trên
nhà ưng. Từ đó, cả làng Xô Man ào ào rung động. Và lửa cháy khắp cả rừng. Sau
đó, Tnú ra đi tìm theo cách mạng..." Cụ Mết ngừng kể, rồi hỏi Tnú đã giết
được mấy thằng Diệm hay mấy thằng Mĩ rồi? Anh kể chuyện đánh đồn địch, xông xuống
hầm ngầm dùng tay để bóp chết thằng chỉ huy... thằng Dục, "đúng chớ... chúng
nó đứa nào cũng chính là thằng Dục!". Mưa đã rơi nặng hạt. Không ai nhận
thấy rằng đêm đã khuya. Sáng hôm sau cụ Mết và Dít đã tiễn Tnú lên đường. Ba
người đứng nhìn những rừng xà nu nối tiếp chạy đến tận chân trời...
* Nội dung:
- Thông qua những
câu chuyện về những con người ở một bản làng hẻo lánh, bên những cánh rừng xà
nu rộng bạt ngàn, xanh bất tận, tác giả đặt vấn đề có ý nghĩa rất lớn lao đối với
dân tộc và thời đại: Để cho sự sống của nhân dân và đất nước được mãi mãi trường
tồn, không có cách nào khác hơn là phải cùng nhau đứng lên để cầm vũ khí chống
lại kẻ thù tàn ác.
* Nghệ thuật:
- Đặc sắc, đậm đà
chất sử thi rất hùng tráng. Chất sử thi được thể hiện ở các đề tài, chủ đề, cốt
truyện, nhân vật, hình ảnh về thiên nhiên, các chi tiết nghệ thuật, giọng điệu:
+ Đề tài này có ý
nghĩa lịch sử: sự vùng dậy của dân làng Xô Man chống lại quân đội Mĩ Diệm.
+ Bức tranh thiên
nhiên hiện lên hùng vĩ và hoành tráng. Rừng xà nu đã làm nền cho bức tranh về
cuộc đấu tranh chống giặc
+ Các nhân vật
tiêu biểu được miêu tả trong bối cảnh rất trang nghiêm, hùng vĩ, vừa mang phong
cách của Tây Nguyên vừa mang phẩm chất của một anh hùng thời đại.
- Kết cấu theo vòng
tròn: mở đầu, kết thúc là hình ảnh của rừng xà nu cùng với sự trở về của Tnú
sau ba năm đã xa cách.
- Cách thức trần
thuật: kể theo hồi tưởng thông qua lời kể của cụ Mết (già làng), kể bên bếp lửa
gợi nhớ theo lối kể " khan"- sử thi của các dân tộc ở Tây Nguyên, những
bài "khan" được kể như những bài hát dài hát suốt cả đêm.
Xem thêm: Ôn Thi Đại Học Môn Văn Phân Tích Tác Phẩm Vợ Nhặt.
Subscribe by Email
Follow Updates Articles from This Blog via Email
No Comments