A. Nội dung của tác phẩm
Qua hình tượng của sóng, trên cơ sở khám
phá về sự tương đồng, hòa hợp giữa hình ảnh sóng và em, bài thơ diễn tả tình
yêu của người phụ nữ thiết tha, nồng nàn, chung thủy, muốn vượt lên sự thử
thách của thời gian và sự hữu hạn của một đời người. Từ đó cho thấy tình yêu là
một thứ tình cảm rất cao đẹp, một hạnh phúc lớn lao của mỗi con người.
B. Đôi nét về nội dung tác phẩm
1. Tác giả
- Họ tên: Xuân Quỳnh (1942-1988).
- Quá trình hoạt động văn học và kháng chiến.
+ Xuân Quỳnh xuất thân ở trong một gia đình
công chức, đã mồ côi mẹ từ nhỏ, Xuân Quỳnh ở cùng với bà nội.
+ Xuân Quỳnh chính là một trong số những
nhà thơ tiêu biểu nhất của thế hệ nhà thơ trẻ trưởng thành lên trong cuộc kháng
chiến chống Mĩ cứu nước.
+ Năm 2007, Xuân Quỳnh được trao tặng Giải
thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.
- Phong cách về nghệ thuật: Thơ Xuân Quỳnh
là tiếng lòng của một tâm hồn phụ nữ với nhiều trắc ẩn, vừa hồn nhiên, tươi tắn,
vừa chân thành, đằn thắm và luôn da diết ở trong khát vọng hạnh phúc với bình dị
đời thường.
2. Tác phẩm
a, Hoàn cảnh tác phẩm ra đời
- Tác phẩm “Sóng” được sáng tác vào năm
1967 trong chuyến đi thực tế ở vùng biển Diêm Điền (Thái Bình), là một bài thơ
rất đặc sắc viết về tình yêu, rất tiêu biểu cho phong cách thơ của Xuân Quỳnh.
b, Bố cục
- Phần 1 (2 khổ thơ đầu): Nhận thức về tình
yêu thể hiện qua hình tượng sóng.
- Phần 2 (2 khổ tiếp theo): Suy nghĩ, trăn
trở về cội nguồn và các quy luật của tình yêu.
- Phần 3 (3 khổ thơ tiếp theo): Nỗi nhớ và
lòng thủy chung son sắt của người con gái trong tình yêu.
- Phần 4 (còn lại): Khát vọng về một tình
yêu vĩnh cửu, bất diệt.
c, Phương thức biểu đạt được sử dụng.
- Biểu
cảm.
d, Thể thơ thuộc.
- Thể thơ 5 chữ.
e, Ý nghĩa của nhan đề.
“Sóng” là một hình ảnh
ẩn dụ của tâm trạng một người con gái đang yêu,là sự hóa thân,phân thân của các
nhân vật trữ tình. Hai hình tượng này tuy hai mà một,có lúc sẽ tách đôi ra để
soi chiếu cho nhau, có lúc lại hòa nhập vào với nhau để tạo ra sự cộng hưởng.
f, Giá trị về nội dung
Bài thơ là sự cảm nhận riêng về tình yêu từ
hình tượng sóng với tất cả những phần sắc thái, cung bậc (nỗi nhớ, sự thủy
chung, trắc trở) và cả những khát vọng vĩnh cửu hóa tình yêu của một tâm hồn phụ
nữ luôn luôn chân thành, khát khao về hạnh phúc.
g, Giá trị về nghệ thuật
- Hình tượng sóng đôi giúp nhà thơ diễn tả được
những cảm xúc khó nói trong tình yêu.
- Thể thơ năm chữ với cách ngắt nhịp linh
hoạt và phù hợp trong việc diễn tả các cung bậc, các sắc thái cảm xúc khác
nhau.
- Ngôn ngữ rất gần gũi, trong sáng, dung dị
và tinh tế.
C. Đọc hiểu văn bản
1. Nhận thức về tình yêu thông qua hình tượng sóng
- Thủ pháp ngôn ngữ đối lập: dữ dội – dịu
em, ồn ào – lặng lẽ.
→ Các cung bậc và sắc thái khác nhau của
sóng cũng giống như những cung bậc tình cảm rất phong phú, những trạng thái đối
cực rất phức tạp, đầy nghịch lí của người phụ nữ khi đang yêu.
- Hình ảnh ẩn dụ, nhân hóa và khát vọng
vươn xa, thoát khỏi những thứ chật chội, nhỏ hẹp, tầm thường.
→ Quan niệm mới mẻ về tình yêu: yêu là sự tự
nhận thức, là vươn tới cái rộng lớn và cao xa hơn.
- Các phép so sánh, liên tưởng “Ôi con sóng
ngày xưa ... Bồi hồi trong ngực trẻ”: Lời khẳng định khát vọng về tình yêu cháy
bỏng, mãnh liệt luôn luôn thường trực ở trong trái tim tuổi trẻ.
2. Những suy nghĩ, trăn trở về cội nguồn và các quy luật của tình yêu
- Sử dụng dày đặc các câu tu từ, thể hiện một
mong muốn tìm được cội nguồn của tình yêu, lí giải được về tình yêu, khát khao
hiểu được bản thân mình và hiểu được người mà mình yêu.
- Câu trả lời rằng “Em cũng không biết nữa”:
Lời tự thú chân thành của một người phụ nữ, đầy hồn nhiên, nữ tính. Tình yêu là
sự bí ẩn, những trạng thái ở trong tình yêu luôn là những điều khó lí giải.
3. Nỗi nhớ, lòng thủy chung son sắt của người con gái khi đang yêu
- Nỗi nhớ chính là tình cảm chủ đạo, luôn
thường trực trong trái tim của những người đang yêu.
+ Nỗi nhớ được bao trùm cả không gian, thời
gian: “ở dưới lòng sâu... trên mặt nước...”,
→ Nỗi nhớ da diết và sâu đậm.
+ Tồn tại trong phần ý thức và đi vào cả tiềm
thức
→ Cách nói cường điệu nhưng cũng hết sức hợp
nhằm tô đậm nỗi nhớ mãnh liệt của tác giả
+ Nghệ thuật nhân hóa, hóa thân vào con
sóng để “em” tự bộc lộ về nỗi nhớ da diết, cháy bỏng của mình.
- Lòng thủy chung, son sắt của một người
con gái trong tình yêu
+ Lòng thủy chung cũng là sức mạnh để tình
yêu vượt qua mọi khó khăn, thử thách để tới với bến bờ của hạnh phúc.
⇒ Lời khẳng định
cho cái tôi của một con người luôn cso niền tin vững chắc ở tình yêu.
4. Khát vọng về một tình yêu vĩnh cửu, bất diệt
- Sự nhạy cảm và âu lo của tác giả về cuộc
đời trước những sự trôi chảy của thời gian “Cuộc đời tuy dài thế ... Mây vẫn
bay về xa”.
- “Làm sao” gợi sự băn khoăn, khắc khoải với
ước ao được hóa thành “trăm con sóng nhỏ” để muôn đời vẫn vỗ mãi vào bờ.
- Khát khao của một người phụ nữa được hòa
mình vào cuộc đời, được sống ở trong “biển lớn tình yêu” với tình yêu trường tồn,
vĩnh cửu, bất diệt với thời gian.
5, Nghệ thuật được sử dụng.
- Ẩn dụ.
- Nhân hóa.
- Lời thơ rất tha thiết và dạt dào cảm xúc.
Xem thêm: Ôn Thi Đại Học Môn Văn Phân Tích Tác Phẩm Đất Nước (Nguyễn Khoa Điềm)
Subscribe by Email
Follow Updates Articles from This Blog via Email
No Comments