A. Nội dung của tác phẩm
Bài bút kí này của Hoàng Phủ Ngọc Tường kể
về một dòng sông rất thơ mộng mà thiên nhiên đã dành tặng riêng cho xứ Huế mộng
mơ. Dòng sông Hương hiện lên có lúc hoang dại như một cô gái Digan, có lúc lại
rất trữ tình và rất thơ mộng. Đó cũng chính là tính cách như một cô gái ngang
bướng, mạnh mẽ nhưng cũng không kém phần mềm mại và thơ mộng. Con sông ấy không
hề lặp mình ở trong những cảm hứng của người nghệ sĩ cho dù là từ hiện đại hay
ngược dòng thời gian về thời phong kiến xa xưa. Sự minh chứng về những vẻ đẹp của
cảnh quan xung quanh và sự gắn bó của dòng sông Hương với tiến trình lịch sử,
văn hóa của dân tộc mà nó xứng đáng là một “dòng sông huyền nhiệm, nơi sinh ra những
vẻ đẹp tâm hồn của đất nước”.
B. Đôi nét về tác phẩm
1. Tác giả
- Tên tác giả: Hoàng Phủ Ngọc Tường sinh
năm 1937.
- Quá trình hoạt động văn học và kháng chiến:
+ Ông học tại thành phố Huế hết bậc
Trung học, tốt nghiệp trường Đại học Sư phạm Sài Gòn vào năm 1960 và trường Đại
học Huế vào năm 1964.
+ Năm 1966, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã
thoát li lên chiến khu, tham gia cuộc kháng chiến chống đế quốc Mĩ bằng hoạt động
văn nghệ.
+ Ông đã từng là Tổng thư kí Hội văn
học nghệ thuật Trị Thừa – Thiên, Chủ tịch của Hội Văn học Bình Trị Thiên, Tổng
biên tập của tạp chí Cửa Việt.
- Phong cách về nghệ thuật:
+ Sự kết hợp rất nhuần nhuyễn giữa
chất trí tuệ và chất trữ tình, giữa nghị luận sắc bén với suy tư đa chiều đã được
tổng hợp từ vốn kiến thức phong phú về triết học, văn hóa, lịch sử, địa lí…
+ Lối hành văn của tác giả hướng nội,
súc tích, cũng rất mê đắm và tài hoa.
2. Tác phẩm
a, Hoàn cảnh ra đời tác phẩm:
- Ai đã đặt tên cho dòng sông? Là bài bút
kí rất xuất sắc, viết tại Huế vào ngày 4-1-1946, được in trong tập sách cùng
tên.
- Bài bút kí gồm có 3 phần, văn bản này thuộc
phần thứ nhất
b, Bố cục
- Phần 1 (từ đầu cho đến “quê hương xứ sở”):
Thủy trình của dòng sông Hương
- Phần 2 (phần còn lại): Vẻ đẹp lịch sử,
văn hóa và thi ca của dòng sông Hương
c, Thể loại.
- Bút kí
d, Ngôi kể.
- Thứ 3
e, Giá trị về nội dung:
- Đoạn trích về bài bút kí Ai đã đặt
tên cho dòng sông? là một đoạn văn xuôi súc tích và đầy chất thơ về dòng sông
Hương.
f, Giá trị về nghệ thuật:
- Ngôn ngữ rất phong phú, giàu các hình ảnh,
bộc lộ cảm xúc đa dạng, sử dụng nhiều các biện pháp như so sánh, ẩn dụ, nhân
hóa.
- Có sự kết hợp rất hài hòa giữa cảm xúc và
trí tuệ, chủ quan và khách quan. Chủ quan chính là sự trải nghiệm của bản thân.
Khách quan chính là đối tượng miêu tả - dòng sông Hương.
C. Đọc hiểu văn bản
a, Vẻ đẹp ở dưới góc nhìn địa lí:
+ Ở phía thượng nguồn: sông Hương vừa mang lại
vẻ đẹp phóng khoáng, man dại, bản lĩnh, tự do,vừa thơ mộng, trữ tình
+ Ở phía ngoại vi thành phố: sông Hương
mang rất nhiều vẻ đẹp phong phú như thơ mộng, trữ tình. Chủ động, mãnh liệt,
duyên dáng với hành trình đi tìm kiếm tình yêu .
+ Ở phía trong thành Huế: đó là thủy chung,
chỉ thuộc về một thành phố duy nhất chính là Huế; sông Hương mang một vẻ đẹp rất
tình tứ, duyên dáng, vui tươi của cô gái khi gặp người tình nhân mong đợi . Có
điệu chảy chậm tình cảm dành riêng cho thành phố Huế.
- Vẻ đẹp dưới góc nhìn của lịch sử: chứng
nhân của lịch sử, gắn bó với mọi biến cố của Huế.
b, Vẻ đẹp dưới góc nhìn của âm nhạc, thơ ca:
- Sông Hương chính là cái nôi của âm nhạc cổ
điển Huế; dòng sông ấy không bao giờ tự lặp lại mình ở trong cảm hứng của
các nghệ sĩ.
c, Nghệ thuật khắc họa nên hình tượng dòng sông Hương:
+ Ngôn ngữ rất giàu hình tượng: văn phong
mê đắm và tài hoa; chất trí tuệ và chất trữ tình đã hài hòa thống nhất; am hiểu
nhiều ở trong lĩnh vực như địa lí, lịch sử, âm nhạc, thơ ca.
Xem thêm: Ôn Thi Đại Học Môn Văn Phân Tích Tác Phẩm Người Lái Đò Sông Đà – Nguyễn Tuân
Subscribe by Email
Follow Updates Articles from This Blog via Email
No Comments