A. Đôi nét về tác phẩm
1. Tác giả
*Tiểu sử:
- Nhà văn Tô Hoài sinh ra và lớn lên trong
một gia đình thợ thủ công nghèo tại quê ngoại ở làng Nghĩa Đô, phủ Hoài Đức, tỉnh
Hà Đông
* Sự nghiệp văn học của ông
- Ông sử dụng rất nhiều bút danh khi viết
báo: Mai Trang, Mắt Biển, Thái Yên... nhưng bút danh được sử dụng nhiều nhất và
quen thuộc nhất với độc giả đó là Tô Hoài.
- Xuất thân ở trong một gia đình thợ thủ
công nghèo, Tô Hoài chỉ được học hết bậc Tiểu học, rồi sớm bước vào đời kiếm sống
bằng nhiều nghề: bán hàng, dạy học tư, kế toán, coi kho,...nhiều lúc còn rơi
vào cảnh thất nghiệp không có một xu dính túi.
- Tô Hoài đến với nghề văn một cách hết sức
tự nhiên và bắt đầu bằng một số những bài thơ lãng mạn. Nhưng nhận ra đây không
phải là thế mạnh của mình nên ông sớm đã chuyển sang viết văn xuôi ở thể loại
này ông đã phát huy được toàn bộ những tài năng của mình.
2. Tác phẩm
a, Hoàn cảnh ra đời tác phẩm
- Sau cuộc cách mạng tháng Tám – 1945
ngoài đề tài quen thuộc là thủ đô Hà Nội, Tô Hoài còn sáng tác thêm về đề tài
miền núi, viết về cuộc sống, phong tục tập quán cũng như sinh hoạt và những con
người nơi đây. Nhắc tới đề tài miền núi ở trong những sáng tác của Tô Hoài
không thể không nhắc đến tác phẩm Vợ chồng A Phủ.
- Truyện ngắn Vợ chồng A Phủ là kết
quả của tám tháng trời tham gia chiến dịch Tây Bắc sống và gắn bó tình nghĩa với
đồng bào các dân tộc của nhà văn, Truyện ngắn sáng tác vào năm 1952, được
in trong tập Truyện Tây Bắc của tác giả Tô Hoài.
Các giá trị hiện thực:
+ Qua cả thiên truyện mà tác giả đã phản
ánh về hiện thực cuộc sống đầy bất hạnh của những người dân nghèo miền núi Tây
Bắc, trước sự thống trị của cường quyền phong kiến và thần quyền phong kiến tàn
bạo.
+ Thấy rõ được tất cả những tội ác và hành
động tàn bạo của cha con thống lí không chỉ hành hạ riêng về thể xác mà còn
hành hạ về tinh thần, tâm hồn của những người nông dân vô tội.
+ Thông qua cuộc đời cảu hai nhân vật
chính, ta có thể thấy được phẩm chất tốt đẹp và sức mạnh khát vọng sống tiềm
tàng mãnh liệt trong con người của họ mà rõ ràng nhất là nhân vật Mị.
Các giá trị nhân đạo:
+ Cảm thông sâu sắc đối với sự bất hạnh về
cả thể xác lẫn tinh thần của những người dân nghèo mà cụ thể ở đây là Mị và A
Phủ.
+ Phát hiện ca ngợi vẻ đẹp rất đáng quý của
những người dân lao động cần cù chăm chỉ, đặc biệt là rất yêu tự do và khát vọng
sống mạnh mẽ, tiềm tàng.
+ Tố cáo các thế lực phong kiến bạo tàn, lạc
hậu.
B. Phần đọc hiểu văn bản
I. Tìm hiểu về con người của nhân vật Mị.
1. Sự xuất hiện của Mị trong truyện
- Về ngoại hình: Vẻ mặt lúc nào cũng rười
rượi buồn.
- Về tư thế: Dù làm gì hay đi đâu cũng cúi
mặt.
=> Sự xuất hiện của Mị là hình ảnh đối lập
hoàn toàn với khung cảnh giàu có, tấp nập của nhà thống lí.
2. Số phận đầy đau khổ và nghiệt ngã của Mị.
- Trước khi về làm con dâu cho nhà thống lí:
+ Xinh đẹp, có biết bao người mê.
+ Thổi lá hay như đang thổi sáo.
+ Có ý thức đấu tranh cao: Thà làm nương
ngô chịu vất vả chứ nhất quyết không chịu làm dâu nhà giàu.
+ Hiếu thảo: Dù đau đớn và tủi cực những vì
thương cha nên vẫn đành quyết định chịu kiếp sống làm trâu ngựa cho nhà thống
lí.
- Khi mới bắt đầu về làm dâu cho nhà thống
lí:
+ Đêm nào cũng phải khóc.
+ Phải làm việc liên tục quần quật như trâu
như ngựa.
+ Định tự tử nhưng vì thương bố nên lại quyết
định không tự tử nữa.
- Sau khi Mị bỏ trốn để trở về:
+ Sống như một cái xác không hồn lầm lũi
trong phòng tối.
+ Chỉ cắm đầu vào làm việc như trâu ngựa.
+ Quen với cái khổ cực, không còn xuất hiện
ý định tự tử nữa.
3. Sự trỗi dậy mạnh mẽ và khao khát sống của nhân vật Mị.
- Không khí vào ngày xuân:
+ Tiếng sáo gọi bạn từ đầu làng.
+ Tiếng trẻ con nô đùa với nhau vui vẻ.
+ Những chiếc váy hoa xòe ra như những con
bướm rực rỡ.
- Tâm hồn Mị bừng tỉnh:
+ Tiếng sáo khi trầm khi lạibổng. Tiếng sáo
đã đưa Mị về quá khứ hạnh phúc.
+ Tiếng sáo làm trỗi dậy khao khát sống mạnh
mẽ của Mị.
+ Tiếng sáo lại buộc Mị đối mặt với thực tại
và lại muốn tự tử.
- Hành động làm thức tỉnh:
+ Dám uống rượu.
+ Lấy ống mỡ và xắn thêm một miếng bỏ thêm
vào đĩa đèn cho sáng.
+ Muốn đi chơi hội xuân.
+ Dù bị trói nhưng vẫn rất say mê trong tiếng
sáo
+ Hết rượu, Mị bừng tỉnh, nhớ lại câu chuyện
về người đàn bà đã chết ở nhà thống lí vào đời trước, Mị sợ hãi cựa quậy xem
mình có còn sống hay chết.
4. Hành động phản kháng rất mãnh liệt của Mị.
- Ngọn lửa trong mùa đông:
+ Trời rét đêm nào cũng phải ngồi thổi lửa
hơ tay.
+ Nhiều đêm thấy A Phủ bị trói nhưng vẫn rất
thản nhiên.
- Hành động phản kháng lại
+ Hàng nước mắt của A Phủ đã làm tan chảy sự
thờ ơ của Mị.
+ Nghĩ lại về tình cảnh của mình khi bị
trói
+ Nghĩ đến hậu quả nếu cứu A Phủ nhưng vẫn
đưa ra quyết định cởi trói giải thoát cho A Phủ.
+ Đứng lặng trong bóng tối rồi chạy vội
theo A Phủ xin theo cùng.
II. Phân tích và tìm hiểu nhân vật A Phủ.
1. Lai lịch:
+ Chàng trai nghèo và mồ côi cha mẹ.
+ Khỏe mạnh, thông minh và lao động giỏi.
2. Tính cách:
- Sức sống rất mạnh mẽ, là người yêu tự
do.
- Gan góc, ngang tàng dám đánh nhau với
cả con quan khi vô lý.
- Rất dũng cảm.
3. Hoàn cảnh rất đau thương.
- Bị bắt vì dám đánh lại kẻ phá đám ở
cuộc chơi, phải chịu cảnh làm người ở trừ nợ đời đời kiếp kiếp.
- Vì để hổ ăn mất bò mà phải bị trói bị
bỏ đói.
III. Nghệ thuật.
- Nghệ thuật xây dựng và miêu tả tâm lí
nhân vật rất độc đáo, hấp dẫn.
- Ngôn ngữ tinh tế và phù hợp với tính cách
nhân vật.
- Giọng văn nhẹ nhàng, tinh tế cũng đượm
màu sắc và phong vị dân tộc, vừa giàu tính tạo hình vừa giàu chất thơ trong đó.
Xem thêm: Ôn Thi Môn Văn Đại Học Phân Tích Tác Phẩm Ai Đã Đặt Tên Cho Dòng Sông
Subscribe by Email
Follow Updates Articles from This Blog via Email
No Comments